ŞANLIURFA TARİHİ

Urfa tarihinin Paleolotik çağa kadar (M.Ö. 500.000 – 8.000) uzandığı tespit olunmuştur. Kazılarda neolitik çağ (M.Ö. 7250 – 5500), kalkolitik çağ (M.Ö. 5500 3200) ve ilk tunç çağına ait (M.Ö. 3200 – 1800) çok sayıda değerli eserler ele geçirilmiştir.

Urfa bölgesi; Sümer – Akat – Hitit, Babil – Kalde, Hurri – Mitanni, Aram – Asur, Med ve Pers hakimiyetlerini görmüştür. M.Ö. II. bin Hitit vesikalarında geçen Ursu’nun ve Asur vesikalarında geçen Ruhua veya Ru’ua’nın, bugünkü Urfa olduğu söylenmektedir. Şehir; Ur, Kalde Ur’u, Harran Ur’u, Orhei, Orhay, Vurhai, Edessa, Diyar Mudar, (Bölge ile beraber) Ruha, Reha ve Urfa adlarını almıştır.

Makedonya Kralı Büyük lskender doğu seferi sırasında Urfa’ ya hakim olmuştur. (M.Ö. 332) O çağın Osroane Kralı Abgar Ukomo’nun (Kara Abgar) dünyada Hristiyanlığı resmi din olarak kabul eden ilk krallardan olduğu, Hz. lsa ile mektuplaştığı ve Hz. lsa’yı dinini yaymak üzere Urfa’ya davet ettiği bilinmektedir. Bu davet üzerine Hz. lsa yüzünü sildiği mendile çıkan mucizevi resmini ve Urfa’yı kutsadığına dair bir mektubunu Abgar Ukomo’ya göndermiştir. Bu nedenle Urfa’ya Hıristiyanlarca bugün bile “Kutsal Şehir” denilmektedir. Hıristiyanlık aleminde kutsal sayılan bu mendilin uzun süre Urfa’yı düşmanlardan koruduğuna inanılmış. M.S. 944 yılında Bizans İmparatorunun doğudaki kuvvetlerinin komutanı Ioannes Kurkuas Urfa üzerine yürüyerek Hz. İsa’nın bu mucizevi resmini almayı başarmış ve onu büyük bir törenle İstanbul’a götürmüştür.

Hristiyanlığı ilk yıllarında kabul eden Urfa, Müslümanlığı da ilk yıllarında kabul etmiştir. (M.S. 639). Selçuklu Sultanı Alpaslan’ın 1071 yılında şehri kuşatmasına kadar birçok siyasi ve dini hareketlerin olduğu Urfa’ da bağımsız bir Haçlı Kontluğu (M.S. 10981144) kurulmuştur. 1144 yılında İmadeddin Zengi, 1 182’de Selahaddin Eyyübi Urfa’ya hakim olmuştur.

1240 ve 1250 yıllarındaki iki Moğol yağmasından sonra 1260 yılında Hülagü Han bölgeyi yakıp yıkmıştır.
Urfa 1404 tarihinde Akkoyunluların, 1514 yılında Safevilerin eline geçmiş ve 1517 yılında Osmanlı İmparatorluğuna dahil olmuştur.

24 Mart 1919’da İngiliz, 30 Ekim 1919’da Fransızlar tarafından işgal edilmiştir. Fransızlara karşı başlatılan direniş ve savaş 11 Nisan 1920’de şehir halkının zaferiyle sonuçlanmıştır.

(Kaynak Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi)